“Sự tích cây nhãn” là một truyện cổ tích Việt Nam cảm động, kể về tình mẹ con thiêng liêng và lòng hiếu thảo của người con trai nghèo. Qua câu chuyện nhẹ nhàng mà sâu lắng, truyện không chỉ gợi nên lòng biết ơn cha mẹ mà còn giúp trẻ em thêm yêu quý cây trái quê hương.
Ngày xưa, có một tên cướp giàu có nhưng tham lam, không chỉ muốn nhiều tiền của mà còn muốn làm vua. Một hôm, Quạ Tinh – tay sai của hắn – mách rằng muốn làm vua không khó, chỉ cần có được một con mắt Rồng để gắn vào mắt mình. Tên cướp bèn ra lệnh cho Quạ Tinh tìm cách lấy mắt Rồng, hứa sẽ ban thưởng hậu hĩnh.
Ở vùng đầu nguồn một con sông lớn, có một cậu bé nghèo sống với mẹ. Trong một lần ra sông lấy nước, cậu tình cờ nhặt được một quả trứng lạ, đem về nuôi dưỡng. Trứng ấy chính là trứng Rồng bị lạc khỏi mẹ. Trứng nở ra Rồng con. Rồng con xin được ở lại và nhận mẹ cậu bé làm mẹ mình, sống chan hòa, thân thiết cùng anh em. Ngày ngày, Rồng con luyện tập phun nước để sau này giúp bà con khi hạn hán. Đêm đến, Rồng con bay lên ngủ trên mây.
Một lần, khi Rồng con đang ngủ, Quạ Tinh lén đến móc trộm một mắt Rồng rồi ném xuống cho tên cướp đang núp trong bụi gai mây. Hắn bọc mắt Rồng trong rêu ướt để giữ nguyên phép lạ, chờ ngày gắn vào mình. Sáng hôm sau, Rồng con phát hiện mất mắt, máu chảy ròng ròng, bay về kể với cậu bé. Hai anh em quyết tâm truy tìm thủ phạm.
Họ phát hiện tên cướp trong bụi mây, thấy hắn đang giấu vật gì phát sáng trong tay. Cậu bé tinh ý nhận ra đó chính là con mắt của Rồng con. Khi bị phát giác, tên cướp rút rìu tấn công nhưng bị cậu bé chống trả và hạ gục. Tuy nhiên, trong lúc hỗn loạn, con mắt Rồng rơi xuống đất, bị dính đất cát rồi mờ đi, hỏng hẳn.
Ngay sau đó, Quạ Tinh lại xuất hiện, cướp lấy mắt Rồng đã hỏng và định trốn đi. Rồng con kịp thời đuổi theo, bắt Quạ Tinh mang về. Quạ Tinh khai rằng: nếu chôn con mắt Rồng trong đất màu, tưới mười ngày sữa, mười ngày mật, sẽ mọc lên một cây đặc biệt. Cây sẽ cho ra hàng vạn quả, nhưng chỉ hai quả quý hiếm có thể dùng để khôi phục mắt Rồng.
Nghe vậy, mẹ cậu bé thương Rồng con, liền mang mắt đi chôn sâu đúng một gang tay, tưới sữa rồi mật như lời chỉ dẫn. Một mầm cây mọc lên rất nhanh. Suốt thời gian đó, Rồng con ngày càng yếu mắt còn lại, dần dần trở nên mù hoàn toàn. Dù vậy, em vẫn kiên cường học bay theo lời dẫn đường của anh.
Đúng một năm sau, cây ra quả dày đặc. Giữa đêm tối, hai quả sáng rực như sao. Cậu bé hái xuống, bóc vỏ, thấy hiện ra đôi mắt Rồng tươi sáng rực rỡ. Khi được gắn vào mắt, Rồng con khôi phục thị lực, xúc động khóc òa trong hạnh phúc.
Năm đó đúng lúc hạn hán kéo dài. Nhờ có lại đôi mắt sáng, Rồng con kịp bay đi lấy nước cứu giúp dân làng, mang lại sự sống cho mùa màng. Dân chúng biết ơn vô cùng.
Những quả còn lại trên cây ăn rất ngọt và thơm, cùi trong, hạt đen giống như mắt Rồng. Người ta gọi quả ấy là Nhãn, tên đầy đủ là Long Nhãn, nghĩa là mắt Rồng. Từ đó trở đi, mỗi khi cây nhãn được mùa, người ta tin rằng năm ấy sẽ mưa thuận gió hòa, nước dồi dào – như dấu hiệu từ Rồng con mang nước về cho con người.
Câu chuyện “Sự tích cây nhãn” không chỉ giải thích nguồn gốc loài cây quen thuộc, mà còn gửi gắm bài học đạo đức ý nghĩa về tình thân và lòng hiếu thảo. Đó là giá trị nhân văn mà truyện cổ tích Việt luôn muốn trao truyền cho thế hệ sau.
Click để xem thêm:
Bình Luận