Một từ ngữ quen thuộc trong đời sống nhưng lại khiến không ít người “trượt dài” vì lỗi chính tả. Sập xệ hay xập xệ – Đâu là từ đúng? Câu hỏi tưởng chừng đơn giản lại khiến không ít người lúng túng, thậm chí “dở khóc dở cười” khi sử dụng.
xập xệ mới là cách viết đúng chính tả theo chuẩn tiếng Việt hiện hành. Trong khi đó, “sập xệ” là biến âm dân gian do thói quen phát âm thiếu chuẩn gây ra. Dù được sử dụng khá rộng rãi, nhưng sập xệ không được công nhận trong văn bản hành chính, sách giáo khoa hay từ điển chuẩn.
“Xập xệ” dùng để chỉ trạng thái cũ kỹ, hư hỏng, không còn giữ được hình dáng ban đầu. Trong văn học, từ này hay được dùng để miêu tả một căn nhà ọp ẹp, thân thể mệt mỏi hay thậm chí là trạng thái suy sụp tinh thần. Từ này mang tính hình tượng cao, góp phần tăng tính gợi hình trong câu văn, đồng thời phản ánh rõ sự xuống cấp của sự vật hoặc con người.
>>> Xem ngay: Li kì hay ly kỳ đúng chính tả gây tranh cãi không hồi kết
Sập xệ thực chất không có trong từ điển chuẩn, mà chỉ là cách phát âm sai lệch từ “xập xệ”. Do đặc điểm vùng miền hoặc thói quen nói nhanh, nhiều người viết nhầm theo âm nghe được. Việc nhầm lẫn giữa s và x vốn rất phổ biến trong tiếng Việt, khiến từ sai như “sập xệ” lại trở nên phổ biến hơn cả từ đúng.
>>> Xem thêm: Kìm nén hay kiềm nén đúng chính tả gây ra tranh cãi
Nguyên nhân xuất phát từ sự tương đồng trong âm vị và cách nói hàng ngày. Khi giao tiếp nhanh, từ “xập” dễ bị phát âm thành “sập” do thiếu sự nhấn âm rõ ràng. Lâu ngày, người viết bắt đầu quen với cách ghi sai này mà không đối chiếu với văn bản chuẩn.
Một từ, hai cách viết, nhưng chỉ có một đáp án đúng. Xập xệ – tuy quen thuộc nhưng không ít người vẫn viết sai. Chính sự cẩn trọng khi dùng từ sẽ làm nên sự tinh tế trong văn viết.
Bình Luận