Ngôn ngữ là con dao hai lưỡi, vừa truyền đạt vừa dễ gây hiểu nhầm. Bạt mạng hay bạc mạng, đâu là cách viết đúng? Một câu hỏi tưởng đơn giản nhưng lại làm dấy lên bao tranh cãi nảy lửa trong giới học thuật và đời sống thường ngày.
Trong hai cách viết “bạt mạng” và “bạc mạng”, từ đúng chính tả là “bạt mạng”. Theo từ điển tiếng Việt, “bạt mạng” chỉ hành động liều lĩnh, bất chấp tất cả. Còn “bạc mạng” chỉ đúng trong ngữ cảnh khác, liên quan đến “mạng sống” ngắn ngủi, bạc bẽo. Vì thế, việc nhầm lẫn hai từ này dẫn đến sai lệch hoàn toàn về ý nghĩa truyền đạt.
“Bạt mạng” mang nghĩa chỉ những hành động cực kỳ liều lĩnh, bất chấp nguy hiểm để đạt mục tiêu. Người ta hay nói “chạy bạt mạng”, “lao đi bạt mạng” để nhấn mạnh mức độ khẩn cấp, dữ dội của hành động. Đây là từ ngữ rất sống động, được sử dụng nhiều trong văn nói và văn viết miêu tả tình huống nguy hiểm, khốc liệt.
“Bạc mạng” ám chỉ mạng sống mong manh, dễ mất do số phận bất hạnh hoặc vì yếu tố tiêu cực bên ngoài. Cụm từ này thường xuất hiện trong các văn bản cổ xưa, văn chương trung đại để than thở về kiếp người ngắn ngủi, bạc bẽo. Nếu dùng “bạc mạng” thay cho “bạt mạng” trong ngữ cảnh liều lĩnh thì sẽ sai hoàn toàn về nghĩa.
Nguyên nhân gây nhầm lẫn nằm ở sự tương đồng trong phát âm. Cả “bạt mạng” và “bạc mạng” khi nói nhanh đều dễ nghe lẫn lộn, đặc biệt ở những vùng có thói quen phát âm thiếu chuẩn. Thêm vào đó, việc không nắm vững nghĩa gốc của hai từ càng làm sai lệch phổ biến trong đời sống, truyền thông và cả trong tác phẩm văn học.
>>> Tìm hiểu thêm:
Củng cố hay cũng cố đúng chính tả để viết văn chuẩn Việt
Giải mã trễ nãi hay trễ nải đúng chính tả trong tiếng Việt
Một từ viết sai, một ý nghĩa lạc hướng. “Bạt mạng” mới là từ đúng, hãy chấm dứt ngay thói quen nhầm lẫn để bảo vệ sự chuẩn xác cho ngôn ngữ mẹ đẻ của mỗi chúng ta.
Bình Luận