Tóm tắt Truyện dân gian - Sự tích Hoa cải lên trời Rau răm ở lại đưa người đọc vào một câu chuyện tình yêu kỳ diệu giữa hai loài cây dân dã. Thông qua hình ảnh hoa cải và rau răm, truyện dân gian truyền tải thông điệp sâu sắc về duyên phận, chia ly và tình cảm bền chặt.
Vào khoảng năm 1785, để tìm sự trợ giúp trong cuộc chiến với quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh định đưa con trai là Hoàng tử Cảnh theo cố đạo Bá Đa Lộc sang Pháp cầu viện. Vợ thứ của ông, bà Phi Yến (tên tục là Lê Thị Răm), can ngăn vì cho rằng việc này chẳng khác nào “cõng rắn cắn gà nhà”. Nhưng thay vì lắng nghe, Nguyễn Ánh nổi giận, nghi bà thông đồng với Tây Sơn, định giết bà.
Được quần thần can ngăn, ông thay vì xử tử, giam bà trong hang đá trên đảo Côn Lôn nhỏ. Trong lúc ấy, quân Tây Sơn kéo ra đảo, Nguyễn Ánh vội vàng bỏ chạy. Con trai bà Phi Yến – Hoàng tử Cải (còn gọi là Hoàng tử Hội An), mới 4 tuổi, đòi mẹ đi cùng. Nguyễn Ánh tức giận vì bị “cãi lệnh”, ném con xuống biển, khiến cậu bé tử nạn. Xác trôi dạt vào bãi biển Cỏ Ống, được dân làng chôn cất.
Sau này, theo truyền thuyết, một con vượn và một con hổ đã cứu bà Phi Yến thoát khỏi hang. Bà sống cùng dân làng Cỏ Ống và trông nom mộ con. Đến rằm tháng Bảy năm Ất Hợi (1785), bà được dân làng mời về làng An Hải dự lễ xá tội vong nhân.
Tối hôm đó, tên đồ tể Biện Thi, vì mê sắc đẹp bà, đã lẻn vào phòng toan xâm phạm. Bà tri hô, dân làng bắt được hắn, đóng gông chờ xử. Vì giữ trọn tiết hạnh, bà đã tự chặt cánh tay bị xâm phạm rồi tự tử ngay đêm ấy.
Người dân thương tiếc, lập miếu An Sơn để thờ bà – một phụ nữ tài sắc vẹn toàn, yêu nước, giữ tiết. Truyền thuyết kể rằng, trên mộ Hoàng tử Cải mọc lên cây sai quả, như của lễ dâng lên người mẹ hiền.
Bài ca dao lưu truyền trong dân gian:
“Gió đưa cây cải về trời,
Rau răm ở lại chịu lời đắng cay”
Là ẩn dụ đầy cảm thương: “Cây cải” – tượng trưng cho Hoàng tử Cải sớm lìa đời; “Rau răm” – ám chỉ bà Phi Yến, chịu cảnh cô đơn, oan khuất, giữ khí tiết giữa đời cay nghiệt.
Tóm tắt Truyện dân gian - Sự tích Hoa cải lên trời Rau răm ở lại không chỉ khơi gợi cảm xúc về một mối tình chia xa, mà còn tôn vinh vẻ đẹp văn hóa dân gian Việt Nam. Câu chuyện giúp thế hệ sau thêm yêu quý những giá trị truyền thống mộc mạc nhưng đầy nhân văn.
Tham khảo ngay:
Bình Luận